قدرت کف کنندگی زیاد؛ مهم ترین ویژگی شوینده لباسشویی
کف کنندگی زیاد، یک ویژگی ضروری برای مواد شوینده لباسشویی محسوب می شود. همه ما کف تولید شده در ماشین لباسشویی را دیده ایم. زمانی که از انواع صابون استفاده می کنید، زمانی که دست ها را می شوید، شامپو را روی موهای خود می زنید، ظرف ها یا لباس ها را می شویید، این کف ظاهر می شود. کف، پدیده ای حبابی است، اما آیا این عبارت، درست است؟ چه چیزی باعث می شود که حباب ها در کف مواد شوینده لباسشویی ایجاد گردند و آیا تولید کف، علاوه بر اینکه ظاهری سرگرم کننده دارند، اصلاً معنایی دارد یا خیر؟!
کف دقیقاً چیست؟
مقدمه: کف، محصول یک واکنش شیمیایی بین مواد است. این کف ها از آب، هوا و سورفکتانت ها تشکیل شده اند.
نحوه تمیز کردن مواد شوینده کف ساز مخصوص لباسشویی چگونه است؟
هنگامی که عوامل کف کننده (سورفکتانت ها) با هوا و آب مخلوط می شوند، واکنشی به نام کف کردن ایجاد می کنند. به عنوان یک محصول جانبی، خود کف در واقع هیچ قدرت تمیز کنندگی ندارد؛ و با در نظر گرفتن آن، به راحتی می توان به این نتیجه رسید که کف کردن برای شستشوی کارآمدتر، ضروری نیست. با این حال، این حرف، دقیقاً صحیح نیست. کف، توانایی خاصی برای چسبیدن به سطوح دارد که آن را به عنصر مهمی در فرآیند تمیز کردن تبدیل می کند.
برای درک بهتر، به سطوح مختلف فکر کنید و اینکه چگونه یک قطره آب، روی آنها اثر می کند. در حالی که ممکن است قطره آب برای مدتی روی یک تکه پارچه مخمل، که به صورت افقی قرار داده شده، به حالت خود باقی بماند، به سرعت از سطح شیشه می لغزد، به خصوص اگر عمودی باشد. علمی که پشت چنین رفتاری وجود دارد، کشش سطحی نامیده می شود. این چیزی است که به یک قطره آب، شکل می دهد و نحوه تعامل آن با سطوح دیگر را تعیین می کند.
برای تمیز کردن لکه ها، آب (و فرمولاسیون شوینده) باید بتواند به سطح نفوذ کند؛ و برای رسیدن به این هدف، کشش سطحی باید کاهش یابد. در ادامه به طور کوتاه به نقش عوامل فعال سطحی می رسیم: یعنی سورفکتانت ها (مانند تگزاپون، اسید سولفونیک).
سورفکتانت ها کف ایجاد می کنند و کف به فرمولاسیون شوینده کمک می کند تا به اندازه کافی با سطوح واکنش نشان دهد؛ به این ترتیب، بهتر می تواند به آلودگی ها، چربی و سایر لکه ها نفوذ کند. بنابراین، قرار گرفتن طولانی در معرض کف، به معنای عملکرد موثرتر مواد شوینده و در نتیجه لباس تمیزتر است.
فرمولاسیون شوینده لباسشویی با قدرت کف سازی خوب
یکی از عواملی که مواد شوینده لباسشویی و به طور کلی محصولات پاک کننده را متمایز می سازد، نحوه ساخت آنها است. پاک کننده ها را می توان به روش های بسیار ساده تولید کرد، حتی اگر یک ماده شیمیایی باشد که یک نوع لکه خاص را هدف قرار می دهد. این رفتار معمولاً با عنوان “پاک کنندگی” شناخته می شود. از سوی دیگر، فرمولاسیون شوینده های مدرن معمولاً ترکیبی از مواد شیمیایی مختلف هستند که هر کدام نقش مشخص خود را دارند و برای کارآمدتر بودن با هم ترکیب می شوند.
فرمولاسیون شوینده لباسشویی عمدتاً بر اساس چهار عنصر اساسی پایه گذاری می شود: سازنده ها، حامل ها، مواد هیدروتروپ و سورفکتانت ها. سازندگان، ریشه اصلی در فرمولاسیون هستند و حامل، یک حلال است و معمولاً در شوینده های مایع لباسشویی یافت می شود؛ حلال می تواند حتی آب باشد. هیدروتروپ ها برای ثابت نگه داشتن تمام عناصر در کنار هم عمل می کنند. و در نهایت، سورفکتانت ها کف ایجاد می کنند که لکه ها و آلودگی ها را به دام می اندازند.
در فرمولاسیون مناسب با یک مالش مناسب لباس ها، این عناصر به طور یکنواخت، مجموعه ای از فرآیندهای لازم را برای حذف لکه ها ایجاد می کنند. برای از بین بردن لکه های ناخواسته از سطوح پارچه، از تکنیک هایی مانند امولسیون سازی، جداسازی، لکه زدایی، جداسازی و در نهایت تجزیه انواع آلودگی و کثیفی استفاده می کنند. کارایی تمام این اقدامات، به نوع شوینده بستگی دارد که با توجه به نوع سورفکتانت استفاده شده در فرمولاسیون، تعیین می شود.
نکته کلیدی:
کف، نقش عملکردی واضحی در فرمولاسیون شوینده ها دارد. با این حال، حتی اگر عامل ضروری نباشد در خط تولید وجود دارند.
سورفکتانت در مواد شوینده چیست؟
مقدمه: سورفکتانت در مواد شوینده لباسشویی، یک ترکیب شیمیایی است که برای ایجاد ارتباط بین آب و روغن، به فرمولاسیون اضافه شده است.
یکی از سوالات رایجی که از کارشناسان ما پرسیده می شود این است: “آیا سورفکتانت موجود در مواد شوینده، آب را دفع می کند؟” پاسخ، بله و خیر، به نسبت مساوی است. اما چگونه؟
مشابه آهنرباها، سورفکتانت ها دارای دو انتهای مخالف هستند. در حالی که یک انتهای آن به سمت آب می رود، انتهای دیگر، از آن دور می شود.
اولین مورد از نماد یونان باستان ὑδρο (ydro) گرفته شده که به معنی آب است و φίλος (philos) می باشد که به معنای دوستانه یا دوست داشتنی است، به این ترتیب، انتهای مولکول که به سمت آب تمایل دارد، «انتهای آب دوست» نامیده می شود. سمت دیگر به عنوان انتهاب آبگریز شناخته می شود و ریشه در یونان باستان دارد = φόβος (phóbos) به معنای “ترس و گریز”.
انتهای آبگریز سورفکتانت ها شامل زنجیره های هیدروکربنی است که روغن و گریس را به آب ترجیح می دهند. و این، مفهوم و کلید اصلی عملکرد پاکسازی سورفکتانت ها است.
نقش سورفکتانت ها در مواد شوینده لباسشویی
برای فرار از آب، انتهای آبگریز سورفکتانت، یک شکل کروی ایجاد می کند و انتهای آبدوست را مانند یک پوسته در سمت بیرونی باقی می گذارد. این شکل با نام “میسل” شناخته می شود. میسل، کلمه ای است که احتمالاً به دلیل وجود سورفکتانت های شوینده در لوازم آرایشی و پاک کننده های صورت، با استفاده از فناوری مشابه، برای شما آشنا است.
میسل ها هستند که کثیفی را به دام می اندازند تا بتوانند آن را پاک کنند. آیا حقیقت دارد؟ از آنجایی که هم لکه ها و هم بخش داخلی میسل آبگریز هستند، به همدیگر متصل می شوند و در داخل پوسته آب دوست میسل، باقی می مانند.
هنگامی که لکه ها سست شدند، یا به طور کامل از سطح تیمار شده، جدا شدند، می توان آن را با کمک انتهای آبدوست سورفکتانت شستشو داد.
چه سورفکتانت هایی در شوینده های لباسشویی استفاده می شود؟
سورفکتانت ها بر اساس بار الکتریکی در انتهای سمت آبدوست دسته بندی می شوند.
بار منفی، در سورفکتانت های آنیونی دیده می شود. این نوع سورفکتانت، کف با قدرت تمیزکنندگی زیاد تولید می کند. در این فرآیند، مولکولهای فراوان، برای حذف لکه ها و آلودگی ها که در داخل میسل ها محبوس شده اند، تشکیل می گردند.
شوینده های لباسشویی با سورفکتانت آنیونیک برای طیف وسیعی از لکه ها مناسب هستند. به همین دلیل، اشکال رایج آنها – SLES (تگزاپن)، سدیم لوریل سولفات، سولفوسوکسینات،آلفا الفین سولفونات – بیشتر در صابون ها و مواد شوینده کف ساز استفاده می شوند. با این حال، شرایط آب سخت ممکن است کارایی آنها را کاهش دهد، و گزینه های دیگر را برای استفاده پیشنهاد دهند.
بار مثبت، سورفکتانت های کاتیونی ایجاد می کند که برای استفاده در فرمولاسیون شوینده های ضد الکتریسیته ساکن، مانند نرم کننده های پارچه یا به عنوان عوامل ضد میکروبی در ضد عفونی کننده ها ایده آل است.
به دلیل فعل و انفعالات بار طبیعی، سورفکتانت های کاتیونی و آنیونی (با بار منفی) را نمی توان با هم مخلوط کرد، زیرا باعث غیرفعال شدن مواد شوینده کف ساز می شود. با این حال، سورفکتانت های کاتیونی ممکن است در فرمولاسیون مشابه، به سورفکتانت های غیریونی با بار خنثی اضافه شوند. آلکیل آمونیوم کلرید، شکل معمولی سورفکتانت کاتیونی در شوینده های لباسشویی است.
بار خنثی، سورفکتانت های غیریونی تولید می کند، به این معنی که هیچ باری در انتهای آبدوست آنها وجود ندارد. این نوع سورفکتانت در روغن های امولسیون کننده و لکه های آلی، بهتر از آنیونی عمل می کند. این دو، اغلب به عنوان یک ترکیب سورفکتانت در مواد شوینده با فرمولاسیون کارآمدتر یافت می شوند؛ مانند شوینده های چند منظوره یا با عملکرد دوگانه.
سورفکتانت های غیر یونی به دلیل خاصیت منحصر به فرد خود که به عنوان “نقطه ابری شدن” شناخته می شوند، یک عنصر رایج در شوینده های بدون کف یا “کم کف کننده” هستند. یک سورفکتانت غیریونی از بقیه ترکیبات فرمولاسیون، در یک دمای خاص جدا می شود و باعث می شوند، ظاهر آن کدر به نظر برسد – از این رو نام آن را به خود اختصاص داده اند.
این نقطه دمایی را می توان توسط تولید کنندگان شوینده ها، از طریق دستکاری نسبت آبگریز – آب دوست سورفکتانت تعریف کرد. نقطه ابری شدن، شرایط را برای بهینه سازی مواد شوینده تنظیم می کند و شوینده غیریونی را حتی بدون وجود میسل های کف ساز، کارآمدتر خواهد کرد.
سورفکتانت های غیریونی رایج موجود در شوینده های لباسشویی، لورامید (کوکامید DEA) و اتوکسیلات های الکل چرب هستند.
نکته کلیدی:
سورفکتانت ها در محصولات پاک کننده بسیار مهم هستند و نقش های متعددی به عنوان عوامل مرطوب کننده، امولسیفایر و پخش کننده بر عهده دارند. اما مهمتر از همه، آنها ترکیباتی هستند که نحوه رفتار آب را تغییر می دهند؛ این کار از طریق کاهش کشش سطحی انجام می شود. سورفکتانت ها اجازه می دهند آب پخش شود و به هر میلی متر سطح که نیاز به تمیز کردن دارد، نفوذ کند. در ادامه، با به دام انداختن کثیفی ها، به فرمولاسیون کمک می کنند تا لکه ها را از سطح تحت تیمار، حذف کنند.
وقتی کف، بیش از حد، افزایش یابد، چه اتفاقی می افتد؟
مقدمه: کف زیاد می تواند دردسرساز باشد و حتی منجر به نتایج ضعیف در شستشو شود و شما ممکن است تعجب کنید که چرا؟
توجه داشته باشید که کف زیاد به معنای وجود میسل های فعال تر است. پاسخ این است که ایجاد میسل، تنها ویژگی کف ها نیست. کف، لغزنده است. بنابراین، کف فراوان از مالش سطوح جلوگیری می کند؛ عامل مالش دادن است که یکی دیگر از عناصر مهم در فرآیند شستشوی مناسب لباسها به شمار می رود.
یکی دیگر از مشکلاتی که در مورد کف کردن بیش از حد به وجود می آید، هدر رفتن آن است. شست و شو در شرایط کف فرآوان، بسیار دشوارتر است، بنابراین به زمان، آب و انرژی برق بیشتری نیاز دارد. در نهایت، کف زیاد می تواند فرآیند شستشو را مختل کند و باعث شود دستگاه پمپاژ آب متوقف گردد یا حتی سیستم را مسدود کند.
البته برخی از محصولات وجود دارند که تولیدکنندگان از آنها برای کنترل کف استفاده می کنند و در عین حال، فرآیند را تا حد ممکن، کارآمدتر نگه می دارند. به عنوان مثال، عوامل کنترل کننده کف، از تشکیل بیش از حد کف جلوگیری می کنند. به علاوه، اجزایی مانند عوامل ضد رسوب مجدد، از ته نشین شدن کثیفی ها روی پارچه های تمیز شده، جلوگیری می کنند. به همین دلیل است که استفاده از مواد شوینده با کیفیت و قدرتمند، به ندرت منجر به عوارض و مشکلاتی می شود.
چگونه از مشکلات ایجاد کف فرآوان جلوگیری کنیم؟
اول از همه، استفاده از مقدار مناسب، بهترین کاری است که می توانید برای جلوگیری از ایجاد کف زیاد انجام دهید. بیشتر بسته بندی های شوینده، دستورالعمل هایی را در رابطه با گزینه های شستشو، انواع لکه ها و مقدار کافی برای هر کدام ارائه می دهند. از طرف دیگر، می توان از پرهای مواد شوینده استفاده کرد و به این ترتیب نیازی ندارید که هر بار، مقدار شوینده را اندازه گیری کنید.
یکی دیگر از عواملی که باید برای جلوگیری از کف فرآوان در نظر گرفت، سختی آب است. با آب نرم، در یک بار شستشو با لباسشویی، به مقدار کمی کمتر شوینده در مقایسه با آب سخت نیاز است. محصولات ضد رسوب آهک و همچنین سیستم های نرم کننده آب نیز می توانند در اینجا نقش داشته باشند.
استفاده از یک نرم کننده لباس می تواند یک راهکار کمکی باشد، به خصوص اگر حاوی سورفکتانت های کاتیونی نیز باشد که چه بهتر است. همانطور که قبلاً در این مقاله بیان کردیم، سورفکتانت های دارای بار مثبت و منفی نمی توانند با هم به خوبی عمل کنند. اگر مایع لباسشویی، بیش از حد کف کند، احتمالاً دارای یک سورفکتانت آنیونی است. بنابراین افزودن نرم کننده، قدرت کف کنندگی آن را کاهش می دهد.
چه زمانی از مواد شوینده با کف فرآوان استفاده کنیم؟
به طور کلی، شوینده هایی با قدرت کف کنندگی کمتر، برای ماشین های لباسشویی اولتراسونیک و تمام اتوماتیک مناسب تر هستند. چنین برنامه شستشو، بسیار راحت تر انجام می گیرد زیرا عملیات تمیز کنندگی عمدتاً از کل فرآیند، حمایت می کند. اما در موارد دیگر، استفاده از شوینده های لباسشویی با قابلیت تولید کف زیاد، راه حل بهتری هستند. این امر به ویژه در مورد انواع قدیمی تر ماشین های لباسشویی و یا شستشوی دستی، صدق می کند. میسل های کف ساز، به عملیات فیزیکی کمتری نیاز دارند و نتایج کارآمدتری را ارائه می دهند.
نکته کلیدی:
استفاده از مقدار مناسب شوینده ها و آشنایی با شرایط خاص، کلید اصلی جلوگیری از مشکلات مرتبط با تولید کف زیاد هنگام شستشوی لباس ها است. پیروی از دستورالعمل های سازنده درج شده روی بسته بندی، ضروری است. در صورت بروز مشکلات، یک مقدار معین از نرم کننده ممکن است راه حل مناسبی برای کمک به این مسئله باشد.
سخن پایانی
در نهایت، آیا کف بیشتر، به معنای نتایج بهتر در تمیز کردن لباس ها است؟ خیر، واقعاً خیر. به عنوان مثال، یک ماشین لباسشویی پر از کف، فقط برای شما مشکل ایجاد می کند. مقدار کف، لزوماً بر توانایی تمیز کردن مواد شوینده تأثیر نمی گذارد؛ البته تا زمانی که به اندازه کافی وجود داشته باشد که واکنش را انجام دهد. این بدان معناست که بیشتر مواد شوینده برای انجام یک فرآیند کارآمد، به وجود مقداری کف نیاز دارند.