سود مایع |سود اروند|سود ارومیه
سود مایع چیست ؟
هیدروکسید سدیم (Sodium Hydroxide) یا سود سوزآور(Caustic Soda) ترکیبی معدنی با فرمول NaOH است که به صورت جامد (سود پرک) و یا مایع (سود مایع) با غلظتهای مختلف میتواند وجود داشته باشد. سود مایع با نام های دیگری مثل مایع سوز آور ، قلیا ، سودای قلیایی ، هیدرات سدیم ، هیدروکسید سدیم در بازار خوانده می شود.
سدیم هیدروکسید یک باز فلزی بسیار سوزآور (سوزآور به معنای مادۀ خورنده) است و نمکی قلیایی است که در آب، متانول و اتانول حل میشود. سدیم هیدروکسید چه در حالت جامد و چه در حالت مایع به شدت رطوبت و کربندیاکسید هوا را جذب میکند.
سود مایع با فرمول شیمیایی NaOH و با دو غلظت ۵۰% و ۳۰%در بازار موجود می باشد. رنگ سود مایع سفید روشن و شفاف می باشد و هیچ بویی ندارد.این ترکیب، در تماس با پوست، دارای اثر خورندگی است و برای جلوگیری از اثرات سوزانندگی آن، در موقع استفاده سود مایع باید موارد ایمنی (MSDS) مورد توجه قرار گیرد
سود کاستیک بهصورت محلول ۵۰ درصد، یک مایع بی بو و بی رنگ میباشد. در تمامی غلظتها، سود به شدت خورنده و واکنشگر میباشد. سود مایع بهراحتی با فلزاتی مانند آلومینیوم، منیزیم، روی، قلع، کروم، برنز، مس و برنج واکنش میدهد. سطوح گالوانیزه شده (پوشش داده شده با روی) نباید بهصورت مستقیم با محلول سود کاستیک در تماس باشند. این ماده بر اغلب بافتهای انسانی و حیوانی مانند چرم، پوست و چشمها تأثیر میگذارد. سدیم هیدروکساید همچنین بهراحتی با قندهای کاهنده مانند فروکتوز، گالالکتوز، مالتوز واکنش میدهد و کربن منواکسید تولید میکند.
در اثر سرمایش، زمانی که دما به زیر ۱۸ درجه سانتیگراد افت کند، وسیکوزیته (گرانروی) سود مایع بهشدت افزایش مییابد.
انبارداری
محلول کاستیک سودا یک مایع پایدار است اما عمر انبارداری آن به شرایط نگهداری بستگی دارد. اگر سود در معرض هوا قرار گیرد، در کیفیت محصول در گذر زمان تغییر مشاهده خواهد شد، چراکه سود مایع کربن دیاکسید را از هوای اطراف جذب کرده و ذرات سدیم کربنات (Na2CO3) جامد شکل میگیرند. همچنین درصورتیکه محلول سود در مخزنهای فولادی یا مخزنهای فولادی پوششداری که پوشش آنها آسیبدیده، نگهداری شود جذب آهن توسط سود صورت میپذیرد؛ بنابراین حداقل سازی تماس آن با هوا و کاهش میزان تماس مستقیم با فلزاتی که حاوی آهن هستند عمر نگهداری محلول سدیم هیدروکسید را افزایش میدهد.
کاربرد
سود مایع نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا میکند، برخی از مهمترین این صنایع عبارتاند از:
- کاغذ و خمیرکاغذ: بیشترین استفاده سود کاستیک در سراسر جهان در صنایع کاغذسازی میباشد. استفاده در فرایندهای خمیر سازی و سفید کردن، جوهر بری از کاغذهای بازیافتی و همچنین بخش تصفیه آب صورت میپذیرد.
- پارچه: در صنعت پارچه از سود سوزآور بهمنظور فراوری کتان و رنگرزی الیاف مصنوعی مانند نایلون و پلیاستر استفاده میشود.
- صابون و شوینده: در صنعت مواد شوینده از سدیم هیدروکسید برای صابونسازی، فرایندی که چربی، پی و روغنهای گیاهی به صابون تبدیل میشود، استفاده میشود. همچنین این ماده برای تولید سورفکتانت های آنیونی که یک ماده ضروری و مهم در اغلب محصولات پاککننده و شوینده میباشد، استفاده میگردد.
- تولید سفیدکننده: در این صنایع از سود کاستیک جهت تولید سفیدکنندهها استفاده میشود. سفیدکنندهها کاربردهای صنعتی و خانگی فراوانی مانند چربی بری و کنترل قارچ و کپک دارند.
- محصولات نفتی: سود بهمنظور اکتشاف، تولید و فراوری نفت و گاز طبیعی مورداستفاده قرار میگیرد.
- تولید آلومینیوم: در صنعت آلومینیومسازی از سدیم هیدروکسید برای حل کردن سنگ معدن بوکسیت که ماده خام و اولیه تولید آلومینیوم است، استفاده میشود.