کاربردهای اسید استیک

اسید استیک که به “اسید متان کربوکسیلیک” و “اسید اتانوئیک” نیز معروف است، اساساً یک مایع شفاف و بی رنگ است که بوی قوی و تند دارد. از آنجا که در فرمول شیمیایی این اسید، اتمی کربن وجود دارد، یک ترکیب آلی است و فرمول شیمیایی آن، CH₃COOH است. جالب است که، کلمه “استیک” از یک کلمه لاتین به نام “acetum” به معنای “سرکه” گرفته شده است. سرکه، رقیق شده اسید استیک است و رایج ترین ماده شیمیایی در بین مردم برای مصارف مختلف شناخته می شود. اسید استیک یکی از اجزای اصلی سرکه است و همچنین بوی مشخصه آن را نشان می دهد.

وقتی اسید استیک یا اسید اتانویک، هیچ مولکول آب نداشته باشد، اصطلاحاً آن را “اسید استیک گلاسیال” می نامند. این ترکیب، یک اسید ضعیف است اما وقتی به صورت غلیظ باشد، بسیار خورنده است و می تواند به پوست آسیب برساند.

مهم ترین موارد کاربردی اسید استیک

موارد کاربردی زیادی از اسید استیک در صنایع مختلف وجود دارد. بنابراین علاوه بر این که فقط به عنوان یک ماده نگهدارنده مواد غذایی (سرکه) استفاده می شود، از استیک اسید در بسیاری از صنایع نیز استفاده می شود. برخی از موارد برتر و مهم در مصرف اسید، شامل موارد زیر است:

• کاربردهای صنعتی
• موارد مصرف دارویی
• کاربردهای خانگی
• صنایع غذایی

 

در ادامه درباره برخی از آن ها بحث خواهیم کرد:

۱-کاربردهای صنعتی اسید استیک

اسید استیک در بسیاری از فرآیندهای صنعتی برای تولید ترکیبات ضروری و جانبی (حلال و حل شونده) استفاده می شود. این اسید اغلب به عنوان ماده شیمیایی برای تولید تعدادی از ترکیبات شیمیایی مانند انیدرید استیک، استر، مونومر وینیل استات، سرکه و بسیاری از مواد پلیمری دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای خالص سازی ترکیبات آلی از آن میتوان استفاده کرد؛ دلیل آن هم این است که می تواند به عنوان حلال برای تبلور مجدد مورد استفاده قرار گیرد.

۲-کاربردهای پزشکی اسید استیک

اسید استیک کاربردهای زیادی در زمینه پزشکی دارد. مهمترین کاربرد این است که می توان آن را به عنوان یک ضد عفونی کننده در برابر سودوموناها، انتروکوک ها، استرپتوکوک ها، استافیلوکوک ها و …. استفاده کرد. همچنین در غربالگری سرطان دهانه رحم و برای درمان عفونت ها به کار می رود. علاوه بر این، از اسید استیک به عنوان یک عامل “لیز گلبول های قرمز” قبل از بررسی گلبول های سفید استفاده می شود. گفته می شود سرکه نیز باعث کاهش غلظت بالای قند خون می شود.

۳-کاربردهای اسید استیک در صنایع غذایی

در صنایع غذایی، اسید استیک بیشترین کاربرد را در فرآیند تهیه ترشیجات صنعتی و در بسیاری از چاشنی هایی مانند سس مایونز، خردل و کچاپ دارد. علاوه بر این، سرکه می تواند با مواد قلیایی مانند جوش شیرین واکنش دهد و هنگامی که این اتفاق می افتد، به پف کردن ماده خوراکی کمک زیادی می کند.

۴-موارد مصرف خانگی اسید استیک

اسید استیک که یک محلول رقیق است به عنوان سرکه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که آشنا هستید، سرکه به طور گسترده ای برای تمیز کردن، مایع کمکی شستشوی لباس، پخت و پز و بسیاری از مصارف خانگی استفاده می شود. کشاورزان معمولاً برای مقابله با رشد باکتریها و قارچها، اسید استیک را روی سیلوی دام استفاده می کنند.

مجزا از این کاربردها، از اسید استیک برای تولید جوهرها و رنگ ها استفاده می شود و از آن در تهیه عطر نیز استفاده می شود. همچنین در ساخت صنایع لاستیک و پلاستیک نیز نقش دارد.

بیشتر بخوانید : تولید اسید استیک

پنج کاربرد برتر از اسید استیک که باید آنها را بدانید….

۱-اسید استیک در سرکه

سرکه از اسید استیک به طور معمول ۵-۲۰٪ تشکیل شده و آن را تقریباً یک محلول رقیق شده می دانیم. اسید استیک در انواع سرکه از سرکه های ضعیف گرفته تا انواع ترشی و محصولات غلیظ تر موجود است.

۲- اسید استیک در طب مدرن

همانطور که در قسمت های فوق به آن نیز اشاره کردیم، اسید استیک دارای خواص ضد باکتریایی بسیار خوبی است و در صورتی که رقیق باشد ( ۱٪ )، از آن به عنوان ضد عفونی کننده استفاده می شود. اسید رقیق می تواند به عنوان یک محصول جایگزین برای جلوگیری از عفونت و از بین بردن باکتری ها به کار رود. مطالعه ای در مورد زخم های سوختگی، توسط محققان دانشگاه بیرمنگام و انستیتوی ملی تحقیقات سلامت، بازسازی جراحی و مرکز تحقیقات میکروبیولوژی انجام شده است؛ نتایج این تحقیق نشان دهنده فعالیت ضد باکتریایی اسید استیک بوده و توضیح می دهد که حتی در غلظت های پایین، اسید به طور فعال می تواند فعالیت عوامل باکتری های را مهار می کند.

۳- کاربردهای اسید استیک در عکاسی و فیلم

در دهه ۵۰، پیشرفتی حاصل شد که طی آن، یکی از مهم ترین موارد کاربردی نشان داده شده است. محصولی به نام استات سلولز، جایگزین فیلم نیترات شد و خطرات آتش سوزی، احتراق و نگرانی های حمل فیلم را به همراه خود به پایان رساند. (پروژکتورها قبلاً به جعبه های ضد حریق مجهز شده بودند و در صورت حمل فیلم نیترات، این بسته ها از تجهیزات حمل و نقل عمومی دور می شدند؛ چرا که خطرات آتش سوزی وجود داشتند). استات سلولز به صورت صنعتی با استفاده از “انیدرید استیک” تولید می شود که شامل فقدان اسید استیک برای تولید یک ترکیب آلی به نام “کِتِن” است. سپس این ماده با اسید استیک برای تولید انیدرید مورد نیاز واکنش نشان می دهد.

۴- کاربردهای اسید استیک در تولید چسب و رنگ

سرکه، نزدیکترین محصول به اسید استیک است، با این حال، “مونومر وینیل استات” در واقع یکی از محصولات اصلی است که برای تولید آن از ترکیب استیک اسید استفاده می شود. این واكنش ها، متشکل از اتیلن، اسید استیک و اكسیژن بر روی كاتالیزور پالادیوم بوده که منجر به تولید وینیل استات می شود؛ این مونومر، ترکیبی است که می تواند به صورت تعدادی از پلیمرهای مختلف كه از اجزای متداول در چسب ها و رنگ ها هستند، پلیمریزاسیون شود.

۵- کاربردهای اسید استیک در رسوب زدایی و رفع زنگ زدگی

با توجه به خاصیت اسید استیک، جای تعجب نیست که بتوان از آن به عنوان یک رسوب زدای عالی استفاده کرد. در اثر واکنش اسید استیک با رسوب ها و جرم ها، این ترکیب قادر است آن را از بین ببرد و آن را از یک جامد سخت که به یک سطح چسبیده، به یک مایع تبدیل می کند که به راحتی قابل رفع و تجزیه شدن است.

اگر این مطلب از مرکز فروش سود پرک صدرا شیمی برایتان مفید بود خوشحال می شویم در قسمت دیدگاه ها نظرتان را با ما و سایر خوانندگان سایت در میان بگذارید.